بهترین درمان بی اختیاری ادرار
به طور کلی هرگونه شکایت از دفع بی اختیاری ادرار به گونه ای که فرد قادر نباشد ادرار خود را کنترل کند و بی اختیار آن را دفع نماید بی اختیاری ادرار می‌گویند.
بی اختیاری ادرار می تواند در هر دو جنس مرد و زن دیده شود، ممکن است در کودکی تا پیری رخ دهد.
جهت تشخیص و درمان نوع بی اختیاری ادرار لازم است با انواع بی اختیاری های ادرار آشنا شوید.
انواع بی اختیاری ادرار در خانم ها
بی اختیاری ادراری فوریتی
به شرایطی که بی اختیاری ادرار همراه با حالت اورژانسی اتفاق می‌افتد بی اختیاری ادراری فوریتی می‌گویند.
معمولا در این حالت دفع ادرار قبل از آن که فرد بتواند خودش را به دستشویی برساند رخ می دهد.
شیوع این نوع از بی‌اختیاری های ادراری آنقدر زیاد است که حدود یک سوم کل مواردی که دچار بی اختیاری ادرار هستند به این نوع مبتلا هستند.
بی اختیاری ادراری استرسی
اگر بی اختیاری ادرار در اثر فعالیت هایی مانند ورزش، سرفه، عطسه، خندیدن و زور زدن رخ دهد بی اختیاری استرسی می‌گویند.
این بی اختیاری ها بیش تر در خانم ها شایع است و حدود نیمی از موارد بی اختیاری ادرار، از این نوع بی اختیاری ها به حساب می آیند .
بی اختیاری ادراری ترکیبی
از بی اختیاری ادراری استرسی است که هم با افزایش فشار های شکمی و هم با احساس فوریت در ادرار، دفع ادرار ناگهانی اتفاق می‌افتد.
این نوع بی اختیاری کم تر از نیمی از موارد را در بر می گیرد.
بی اختیاری ادراری مداوم
اگر ریزش ادرار چه در خواب یا بیداری، ایستاده یا نشسته و بدون هیچگونه فشار شکمی یا احساس فوریت و بطور مداوم رخ دهد، بی اختیاری ادراری مداوم نامیده می شود.
این بی اختیاری شایع نیست معمولا به دلیل عمل های جراحی لگنی سنگین، پرتو درمانی های لگنی و ایجاد فشار مثانه ایجاد می شود.
اثرات بی اختیاری ادراری در خانم ها بر زندگی
تقریبا تمامی جنبه های زندگی فردی که مبتلا به بی اختیاری ادرار است، تحت تاثیر قرار می گیرد.
ارتباطات این بیماران به ویژه در فعالیت های جنسی به دلیل نگرانی از ریزش ادرار به شدت کم می‌شود.
این افراد اغلب مسافرت هایشان را محدود می‌کنند حتی مسافت های بسیار کوتاه را هم نمی تواند بروند.
زیرا سریعا به سرویس بهداشتی احتیاج دارندو در طول سفر دغدغه اصلی این بیماران بودن سرویس بهداشتی در راه می باشد.
نوشیدن مایعات، غذا خوردن و حتی لباس پوشیدنشان با دیگران متفاوت است.
اساسا سعی می کنند لباس‌های تیره بپوشند، مصرف مایعات را کم کنند و میوه جات و سبزیجات کم تر استفاده کنند.
افرادی که مجبورند چند بار در طول شب به دستشویی بروند دچار اختلال خواب هستند.
این افراد در بعضی از موارد به علت ریزش ادرار مجبور می‌شوند تعویض لباس انجام دهند و یا استحمام کنند.
نکته بعدی در رابطه با این بیماران این است که در محیط کار احساس آرامش ندارند، طبیعتا نگرانی دارند و مکرر باید به سرویس بهداشتی بروند.
به عقیده بیماران مسن افرادی که دچار بی اختیاری ادراری هستند، این بیماری در کاهش کیفیت زندگی آن ها تاثیر می گذارد.
حتی می توان گفت بیش تر از بیماری های التهابی مفصلی و دیابتی زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
عوامل خطرساز در بی اختیاری ادرار در خانم ها
از دست دادن کنترل ادرار می‌تواند ناشی از عادات روزانه، بیماری زمینه‌ای مانند دیابت، مشکلات جسمی و… باشد که شما با مراجعه به پزشک و انجام یک ارزیابی کلی می‌توانید علت را دقیق‌تر بررسی کنید.
عوامل خطرساز در بی‌اختیاری ادرار عبارت‌اند از:
جنسیت
زنان بیشتر در معرض بی‌اختیاری استرسی هستند.
حاملگی، زایمان، یائسگی و آناتومی طبیعی زنان دلیل این تفاوت است.
با این حال، مردانی که مشکلات غده پروستات و یا سرطان پروستات دارند در معرض افزایش خطر بی‌اختیاری ادراری و سرریزی هستند.
سن
با بالا رفتن سن، عضلات مثانه و مجرای ادرار بخشی از قدرت خود را از دست می‌دهند.
تغییراتی با بالا رفتن سن رخ می دهد به عنوان مثال میزان ظرفیت مثانه شما را کم می کند و احتمال ترشح غیر‌ارادی ادرار را افزایش می‌دهد.
اضافه وزن داشتن
وزن اضافی، فشار روی مثانه و ماهیچه‌های اطراف را زیاد می کند که آنها را ضعیف می‌کند و اجازه می‌دهد ادرار هنگام سرفه یا عطسه نشت کند.
سیگار کشیدن
مصرف تنباکو ممکن است خطر بی‌اختیاری ادرار را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی
اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده به بی‌اختیاری ادرار به ویژه بی‌اختیاری فوری، مبتلا باشد خطر ابتلا به این بیماری در خانواده افزایش پیدا می کند.
بی اختیاری ادرار عصبی در بدن
برای کنترل ادرار، بدن از دو عضله به نام های دترسور و اسفنکتر استفاده می نماید.
اسفنکتر عضله ای است که به دور لوله های مجاری ادرار پیچیده شده است.
لوله ای که ادرار را از بدن خارج می نماید دترسور نام دارد.
فشار دادن اسفنکتر می تواند جریان ادرار را متوقف نماید.
عضله‌ای در دیواره مثانه قرار دارد که باید در حالت آرام قرار داشته باشد تا مثانه از ادرار پر شود و برای تخلیه منقبض می گردد.
اگر فشار بین این دو قسمت یک نواخت باشد فرد راحت خواهد ماند وقتی فشار بر مجاری ادرار کاهش می یابد اما بر روی مثانه این فشار افزایش پیدا می کند.
فرد تمایل به ادرار دارد و می تواند این کار را به صورت طبیعی انجام دهد اما کسی که از بی اختیاری ادرار استرسی و عصبی رنج می برد کنترل اسفنکتر خود را از دست می دهد و قادر به کنترل فشار ادرار خود نیست و دچار نشت ادرار می شود.
تشخیص بی‌اختیاری ادرار
بیمار اولین کسی است که بی اختیاری ادرار عصبی را تشخیص می دهدسپس باید به پزشک مراجعه کند تا غربالگری های لازم را انجام دهد.
هنگامی که بیمار از بی اختیاری ادرار شکایت می‌کند پزشک معاینات لگنی و مقعدی را انجام می‌دهد و به ارزیابی عضلات کف لگن می‌پردازد.
پزشک ابتدا سابقه‌ی پزشکی‌تان را بررسی می‌کند و معاینه‌ی فیزیکی دقیقی انجام می‌دهد.
سپس از شما می‌خواد مانور ساده‌ای، مانند سرفه، انجام دهید که نشان‌دهنده‌ی بی اختیاری است.
سپس پزشک موارد زیر را پیشنهاد می‌دهد:
پیشاب سنجی
یک نمونه از ادرار از نظر عفونت، خون یا سایر ناهنجاری‌ها بررسی می‌شود.
ثبت وضعیت مثانه
تا چند روز مقدار مایعاتی که می‌نوشید، زمان دفع ادرار، مقدار ادرار دفع شده، نیاز مبرم به دفع ادرار و تعداد دفعات بی اختیاری را ثبت می‌کنید.
اندازه‌گیری ادرار باقی مانده در مثانه بعد از دفع
از شما خواسته می‌شود در ظرفی که میزان ادرار دفع شده را اندازه می‌گیرد ادرار کنید.
سپس پزشک با استفاده از کاتتر یا تست سونوگرافی، میزان ادرار باقی مانده در مثانه را اندازه می‌گیرد.
اگر مقدار ادرار باقی مانده در مثانه بسیار زیاد باشد، یعنی مجرای ادرار مسدود است یا در اعصاب یا عضلات مثانه اختلال وجود دارد.
درمان
درمان بی اختیاری ادراری به نوع، شدت و علت زمینه‌ای آن بستگی دارد.
شاید نیاز به درمان ترکیبی باشد تا نتیجه ی خوبی کسب کنیم.
اگر یک بیماری زمینه‌ای علت بروز علائم است، پزشک ابتدا بیماری را درمان می‌کند.
پزشک ابتدا از روش های کم تهاجمی شروع کند و درصورت موفق نبودن این روش، به سراغ گزینه‌های دیگر می‌رود.
روش‌های رفتاری
ممکن است پزشک موارد زیر را پیشنهاد کند:
آموزش مثانه
هربار که نیاز به دفع ادرار دارید، عمل تخلیه را ده دقیقه به تاخیر بیندازید تا فاصله‌ی رفتن به دستشویی طولانی‌تر شود تا زمانی که فقط هر 2.5 تا 3.5 ساعت به دستشویی بروید.
دفع مجدد
مثانه را کامل تخلیه کنید تا از بی اختیاری سرریز جلوگیری شود. دفع مجدد یعنی پس از دفع ادرار چند دقیقه بعد دوباره سعی کنید تا مثانه خالی شود.
برنامه ریزی برای رفتن به توالت
هر دو تا چهار ساعت ادرار را دفع می‌کنید و اجازه ندهید که احساس دفع ادرار به شما دست دهد.
کنترل مایعات و رژیم غذایی
لازم است مصرف الکل، کافئین یا غذاهای اسیدی را کم یا قطع کنید.
کاهش مصرف مایعات، کاهش وزن یا افزایش فعالیت فیزیکی نیز می‌تواند باعث تسکین علائم شود.
ورزش عضلات کف لگن
به پیشنهاد پزشک مرتبا باید ورزش را انجام دهید تا عضلاتی که به کنترل دفع ادرار کمک می‌کنند قوی شوند.
این ورزش که ورزش کگل نیز نامیده می شود، برای بی اختیاری ادراری استرس موثر است اما به بی اختیاری های دیگر نیز کمک شایانی می کند.
تحریک الکتریکی
در این روش، الکترودهایی به صورت موقتی وارد رکتوم یا واژن می‌شود تا عضلات کف لگن تحریک و قوی شوند.
تحریک الکتریکی ملایم به بی اختیاری استرس و بی اختیاری مبرم کمک می‌کند اما طی چند ماه به چندبار درمان نیاز دارید، و باید صبر کنید تا نتیجه را ببینید.
دارو
معمولا برای بیماران از داروهای زیر استفاده می شود:
- داروی خنثی کننده‌ی اثر استیل کولین
- میرابگرون (میربتریک)
- داروهای مسدودکننده‌ی بتا
- استروژن موضعی
جراحی
اگر سایر گزینه‌های درمان اثر نداشت سراغ عمل جراحی برای درمان مشکلاتی که باعث بی اختیاری ادرار شده می رویم که شامل:
عمل اسلینگ
در این روش از لایه‌های بافت بدن یا مواد مصنوعی برای تهیه‌ی اسلینگ دور مجرای ادرار و قسمت عضلات حجیم، جایی که مثانه به مجرای ادرار متصل می‌شود (گردن مثانه)، استفاده می‌شود.
اسلینگ به بسته نگه داشتن مجرای ادرار، مخصوصا هنگام عطسه یا سرفه، کمک می‌کند.
از این روش برای درمان بی اختیاری استرس استفاده می‌شود.
تعلیق گردن مثانه
این روش طوری طراحی شده تا به مجرای ادرار و گردن مثانه حمایت کند.
در این عمل بیمار باید تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی قرار بگیرد زیرا شکم قرار است که برش داده شود.
جراحی افتادگی
زنانی که از بی اختیاری چندگانه و افتادگی رحم و لگن رنج می برند، باید عمل اسلینگ و جراحی افتادگی را انجام دهند.
عضله ی ادراری مصنوعی
یک حلقه‌ی حاوی مایع دور گردن مثانه‌ی مردان کاشته می‌شود تا عضله‌ی ادراری، تا زمانی که فرد نیاز به دفع ادرار ندارد، بسته بماند.
برای دفع ادرار، به دریچه‌ای را که زیر پوست کاشته شده و باعث خالی شدن حلقه می‌شود فشار می‌دهید و ادرار تخلیه می‌شود.
