یبوست عارضه ای است که به دلیل مشکل دستگاه گوارش و کندی حرکات روده پیش آمده و موجب سفتی مدفوع می شود که در هنگام دفع موجب فشار به مقعد و گاهی درد می شود. اگر مشکل یبوست مزمن باشد با کمک درمان های خانگی می توان این بیماری را درمان کرد ولی اگر مشکل یبوست طولانی مدت و حاد باشد ممکن است فرد به بیماری های مقعدی همچون شقاق و بواسیر دچار شود. افراد بسیاری به دنبال بهترین روش درمان فوری یبوست هستند که ما در این مقاله سعی داریم تعدادی تا از بهترین راه های درمان یبوست را به شما معرفی کنیم:
علل بیماری یبوست
اگر از علت بروز بیماری ها اطلاع داشته باشیم می توانیم با پیشگیری و اصلاح سبک زندگی از بروز بیماری جلوگیری کنیم. از علت های یبوست می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم نوشیدن آب که باعث کم آبی بدن می شود
- مصرف غذاهای کم فیبر
- عدم تحرک یا کم تحرکی
- چاقی
- بارداری
- تغییر روال عادی زندگی روزمره مثل رفتن به مسافرت
- استرس و اضطراب و افسردگی
- مصرف بیش از اندازه ی لبنیات
- مصرف زیاد ملین ها
- بیماری های گوارشی و روده ای
- بیماری هایی مثل MS و پارکینسون
- کم کاری تیروئید
- مصرف مکمل های دارویی حاوی کلسیم و آلومینیوم
- بیماری سرطان
- سندروم روده ی تحریک پذیر
- خواب کم و نامنظم
یبوست مزمن چیست؟
زمانی که یبوست چندین ماه در یک مدت زمانی مشخص ادامه داشته باشد، مزمن تلقی می شود. پزشک با انجام معاینات و گرفتن شرح حال از بیمار سعی در کشف علت ابتلا به یبوست میکند. پزشک جهت تجویز دارو موارد زیر را بررسی می کند:
- بواسیر و یا هموروئید
- زخم و شقاق مقعد (که فیشر هم می گویند)
- فیستول
- در هفته کمتر از سه مرتبه دفع مدفوع داشتن
- مدفوع به صورت سفت و توده ای دفع شود.
- فرد هنگام دفع مدفوع مجبور به زور زدن باشد
- اگر فرد احساس کند که در مقعد انسدادی وجود دارد.
- احساس دفع ناقص مدفوع که فرد نمی تواند رکتوم خود را خالی کند.
پزشک در ابتدا دستوراتی را در مورد اصلاحات غذایی و تغییر شیوه تغذیه ای به بیمار ارائه می دهد. این تغییرات اصلاح سبک تغدیه و زندگی شامل موارد زیر می باشد:
گنجاندن فیبر در رژیم غذایی
سعی کنید که سهم بیشتر بشقاب شما را سبزیجات و غلات پرکند و از لبنیات و گوشت و مواد غذایی کم فیبر زیاد استفاده نکنید. سعی کنید روزانه حداقل 5 واحد میوه های حاوی فیبر بالا مصرف نمایید.
نوشیدن آب و انجام ورزش
دستگاه گوارش برای هضم بهتر مواد غذایی در روده و حرکت بهتر آن به آب نیاز دارد. بنابراین بهتر است که بزرگسالان روزانه بین 8 تا 10 لیوان و کودکان بین 6 تا 8 لیوان در روز آب بنوشند.
ورزش کمک می کند که ماهیچه های سیستم گوارش تقویت شده و بهتر کار کنند، بنابراین مواد هضم شده در روده ها راحت تر می توانند حرکت کنند. سعی کنید روزانه فعالیت داشته باشید و ورزش کنید.
داشتن زمانی مشخص برای دفع
هر زمان که احساس دفع دارید، سریعاً به دستشویی بروید و دفع را به تعویق نیندازید. مطمئن شوید که دفع کامل انجام شده و روده به طور کامل از مدفوع تخلیه شده است.
با انجام این تغییرات کوچک در زندگی روزمره بسیاری از مشکلات یبوست شما حل خواهد شد، ولی در برخی موارد مشکل برخی بیماران حادتر بوده و نیازمند یک سری راه های درمانی هستند که برخی از این راه های درمانی را با هم بررسی خواهیم کرد.
تمرینات بیوفیدبک یا تقویت عضلات لگن
گاهی اوقات یبوست به دلیل ضعف ماهیچه های کف لگن اتفاق می افتد، ماهیچه های اطراف مقعد که به دفع مدفوع کمک می کنند گاهی قدرت کافی را نداشته و ضعیف عمل می کنند. بیمار با کمک فیزیوتراپیست عضلات این ناحیه را تمرین یا ورزش می دهد. این تمرینات ورزشی موجب تقویت عضلات ناحیه کف لگن شده و موجب می شود تا عضلات بتوانند کار خود را به درستی انجام دهند. به این تمرینات ورزشی که جهت رفع یبوست از طریق ورزش انجام می شود، تمرینات بیوفیدبک گفته می شود. فیزیوتراپ به کمک یک لوله کوچک به نام کاتتر که وارد روده بیمار می کند تنش عضلانی روده ها و مقعد را اندازه گیری می کند.
خوراکی هایی برای درمان سریع یبوست
آب لیموی تازه
یکی از روش ها برای رفع یبوست استفاده از آب لیموی تازه داخل آب ولرم است. شما می توانید به آبلیموی خود یک قاشق غذا خوری عسل اضافه کنید. بهترین زمان مصرف این شربت صبح ناشتا است. برای گرفتن نتیجه به مدت یک هفته این نوشیدنی را با شکم خالی بنوشید.
انجیر
انجیر یکی از میوه های بسیار موثر در درمان یبوست می باشد. شما می توانید 7 الی 10 عدد انجیر خشک را در آب وگلاب خیسانده، پس از نرم شدن میکس کرده و میل نمایید. استفاده از شربت انجیر در رفع یبوست بسیار مفید می باشد.
مصرف انجیر تازه نیز در سلامت دستگاه گوارش موثر بوده و همچنین باعث استحکام عضلات و استخوانها می شود. انجیر به دلیل ملین بودن و داشتن فیبر فراوان موجب پاکسازی روده ها می شود.
آلو
آلو به دلیل داشتن فیبر و سوربیتول ملین بوده و باعث می شود که مدفوع به راحتی دفع شود (سوربیتول موجب رساندن آب به روده ها می شود و به عنوان یک ملین عمل می نماید.)
اسفناج
مصرف اسفناج به صورت خام یا پخته به دلیل داشتن فیبر فراوان می تواند موجب رفع سریع یبوست شدید شود
خاکشیر
از درمان های سریع خانگی برای درمان یبوست شدید که بسیار موثر می باشد مصرف خاکشیر است.
گلابی
گلابی موجب روان شدن روده، هضم و دفع راحت تر می شود.
روغن زیتون
خوردن 2 قاشق روغن زیتون هنگام ناشتا، و همچنین همراه با سالاد در بهبود عملکرد سیستم گوارشی و رفع یبوست مزمن بسیار مفید است.
روغن کرچک
در مواقع یبوست شدید این روغن به خوبی توانسته به بیمار کمک کند، خوردن 2 قاشق غذا خوری روغن کرچک ناشتا، در رفع یبوست مزمن و دفع مدفوع موثر است. توجه داشته باشید که، روغن کرچک نباید زیاد مصرف شود زیرا مصرف زیاد این روغن برای روده می تواند عوارض داشته باشد.
سخن آخر
مشکل یبوست اغلب به دلیل رعایت نکردن سبک زندگی سالم و عدم تحرک به وجود می آید. با رعایت نکات ساده تغذیه ای و مصرف میوه و سبزیجات تازه، داشتن ورزش و تحرک روزانه و عدم پرخوری و رعایت رژیم غذایی مناسب به سادگی می توانید از بروز این مشکل پیشگیری نمایید.
